Przejdź do zawartości

Przestrzeń zupełna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Przestrzeń metryczna zupełnaprzestrzeń metryczna o takiej własności, że każdy ciąg Cauchy’ego utworzony z punktów tej przestrzeni ma granicę w punkcie należącym do tej przestrzeni[1].

Przestrzeń nazywa się niezupełną, jeśli istnieje choć jeden ciąg utworzony z punktów tej przestrzeni, którego granica nie należy do tej przestrzeni. Np. przestrzeń liczb wymiernych z metryką euklidesową nie jest zupełna, gdyż np. można utworzyć ciąg liczb wymiernych, który jest zbieżny do liczby , która jest niewymierna (patrz przykłady poniżej). Przestrzeń niezupełną można uzupełnić o „brakujące” punkty tak, aby stała się zupełna. Np. zbiór liczb wymiernych uzupełniony o „brakujące” punkty staje się zbiorem liczb rzeczywistych.

Pojęcie zupełności wymaga istnienia metryki, pozwalającej określać granice ciągów – dlatego można je definiować tylko dla przestrzeni metrycznych. W szerszej klasie przestrzeni topologicznych, w ogólności niemetryzowalnych, wprowadza się analogiczne pojęcie zwartości przestrzeni.

Przykłady

[edytuj | edytuj kod]

Przestrzenie zupełne

[edytuj | edytuj kod]
  1. Przestrzenie euklidesowe n-wymiarowe z metryką euklidesową są przestrzeniami zupełnymi.
  2. Dowolny zbiór z topologią dyskretną jest przestrzenią metryzowalną w sposób zupełny przez metrykę dyskretną.
  3. Z definicji przestrzenie Banachaprzestrzeniami unormowanymi, które są zupełne.
  4. Szerszą klasą zupełnych przestrzeni liniowo-metrycznychF-przestrzenie.

Przestrzenie niezupełne

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dowolny przedział otwarty jedno- lub dwustronnie z metryką euklidesową nie jest zupełny. Np. przedział nie jest zupełny, gdyż np. ciąg jest ciągiem Cauchy’ego w nim zawartym, ale jego granica = 0 nie należy do tego przedziału.
  2. Zbiór liczb wymiernych nie jest zupełny, gdyż np.
    • ciąg oraz jest ciągiem Cauchy’ego liczb wymiernych, ale jego granicą jest liczba niewymierna =
    • ciąg jest ciągiem Cauchy’ego liczb wymiernych, ale jego granicą jest liczba niewymierna = (liczba Nepera).

Zupełność jako niezmiennik

[edytuj | edytuj kod]

Tw. 1 Zupełność jest niezmiennikiem metrycznym, tzn. jest zachowywana przy izometriach.

Tw. 2 Zupełność nie jest niezmiennikiem topologicznym.

Np. zbiór liczb rzeczywistych oraz dowolny przedział obustronnie otwarty są przestrzeniami wzajemnie homeomorficznymi (więc są to przestrzenie topologicznie nieodróżnialne); z drugiej strony zbiór liczb rzeczywistych jest przestrzenią zupełną, zaś przedział otwarty nie jest.

Dalsze własności

[edytuj | edytuj kod]

Tw. 3 (Cantora) Przestrzeń jest zupełna każdy zstępujący ciąg niepustych zbiorów domkniętych o średnicach dążących do zera ma niepuste przecięcie.

Tw. 4 W przestrzeni metrycznej zupełnej przeliczalna suma domkniętych zbiorów brzegowych jest zbiorem brzegowym.

Tw. 5 Przestrzeń metryczna jest zupełna i całkowicie ograniczona przestrzeń metryczna jest zwarta.

Tw. 6 Każda przestrzeń metryczna zupełna jest zupełna w sensie Čecha.

 Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Twierdzenie Hausdorffa

[edytuj | edytuj kod]

Tw. Hausdorffa (o uzupełnieniu przestrzeni metrycznej)

  1. Dla każdej przestrzeni metrycznej istnieje przestrzeń metryczna zupełna oraz zanurzenie izometryczne dla którego jest gęstą podprzestrzenią Przestrzeń nazywa się uzupełnieniem przestrzeni
  2. Ponadto jeśli jest przestrzenią zupełną oraz istnieje izometryczne zanurzenie dla którego jest gęstą podprzestrzenią to i są izometryczne.

Innymi słowy:

  • Każda przestrzeń metryczna ma jedyne uzupełnienie – z dokładnością do izometrii.
 Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. I. Przestrzenie metryczne. W: Janina Wolska-Bochenek, Andrzej Borzymowski, Jerzy Chmaj, Magdalena Tryjarska: Zarys teorii równań całkowych i równań różniczkowych cząstkowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981. ISBN 83-01-01693-0.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • W. Kołodziej, Analiza matematyczna, PWN, Warszawa 2009.